Het brein in kaart

Sinds enkele maanden worden bij ons op de hogeschool instructies gegeven in het maken van mindmaps. Daarvoor gebruiken we standaard het programma Mindmanager van Mindjet. Een heel aardig programma met een tamelijk lage leercurve en veel mogelijkheden. Om die te vinden heb je echter substantieel meer tijd nodig. Maar een begin is snel gemaakt en het ontdekken van de rest kan voor studenten eigenlijk alleen maar leuk zijn. Belangrijk bij het maken van een mindmap is in mijn ogen vooral het conceptualiseren van kennis. Natuurlijk weer een veel te moeilijk woord. Ik zal dus maar een beetje gaan verzinken in de theorie achter mindmaps. Het is uitgevonden door Tony Buzan. Het is niet een idee dat uit de lucht is komen vallen. Verwante concepten werden bijvoorbeeld bedacht door Joseph Novak en vele eeuwen daarvoor werd al nagedacht over het visueel weergeven van gedachten. De oudste vorm die ik ken is de boom van Porphyrius.

Een concept dat om de hoek komt kijken als we het hebben over mindmaps, is het verhaal over de linker- en de rechterhelft van onze hersenen. Hierover bestaat de nodige scepsis. Zie bijvoorbeeld de weblog van Occam's Donkey en het artikel Left brain/right brain mythology and implications for management and training van Terence Hines. Een ander geluid vinden we bijvoorbeeld in dit artikel van Vivian Leung.  Maar uiteindelijk gaat het er bij mindmaps niet over of linker- en rechterhelften worden geactiveerd, maar dat hersenen worden geactiveerd. Daar is wel onderzoek naar gedaan. Zoals bij veel empirisch onderzoek komen daar de nodige mitsen en maren en de noodzaak van vervolgonderzoek bij kijken, maar de tendens is dat mindmaps bij het leren zeer goede diensten kunnen bewijzen. Zo stellen Issam Abi-El-Mona van de Rowan Universiteit en Fouad Adb-El-Khalick van de Universiteit van Illionois in het tijdschrift School Science and Mathematics:

Compared to students who did not use mind mapping, participants in the experimental group achieved statistically significant gains on all target categories (conceptual understanding and practical reasoning)
and levels (basic, proficient, and advanced) of achievement. Moreover, the observed gains were not only statistically significant, but practically significant
as well.

Anthony D'Antoni stelt in zijn proefschrift Relationship  between the mind map learning strategy and critical thinking in medical students:

 Mind maps have historically been underutilized in medical education and
their usefulness as a learning tool for medical students has not been firmly
established. This study demonstrated that mind mapping results in a similar gain
of short-term, domain-based knowledge and critical thinking compared to
standard note-taking after a single mind map session.

 Ook een studie van Dhindsa, Kasim en Anderson geeft aan dat studenten baat kunnen hebben bij een 'constructivistisch-visuele mind map'.

I rest my case.