dinsdag 29 juni 2010

Evaluatie 23Dingen


Ach, als de website melding maakt van een schouderklopje, dan zullen we dat maar even inhoud geven. Maar toch ook een evaluatie.

Mijn favoriete onderdelen hebben alles met 'content' te maken: het maken ervan, het zoeken naar een bepaalde inhoud en  het beheren hiervan. Ik werk al jaren met wiki's, blogs en met feeds. Vaak vergemakkelijken ze inderdaad mijn leven. Het geeft ook aanvullende taken. En dat kan een uitdaging zijn voor de creativiteit. En in een wereld in flux moet je nu eenmaal met veel nieuwe dingen aan de gang gaan. Verder ben ik een behoorlijke liefhebber van sites als Worldcat en LibraryThing.  Ik lijk dus wel een beetje op een bibliothecaris. Zeker deze laatste site heeft nog wel andere kanten van de Web 2.0 wereld: bijvoorbeeld die van een sociaal netwerk. Zo ben ik binnen LibaryThing lid van diverse groepen.
 Als Fontys-mediatheken hebben we nog het nodige werk te verrichten om meer Web 2.0 te zijn. Veel is echter ook al gedaan en loopt al jaren redelijk. Zo maken we al behoorlijk gebruik van wiki's en van weblogs. Maar Web 2.0 heeft als essentieel onderdeel een tweezijdige communicatie. We maken wel gebruik van Web 2.0-technologie, maar de grootste aandacht is nog steeds op eenzijdige communicatie gericht. In feite heeft Berners-Lee bij het ontwerpen van het Web het idee gehad dat de communicatie op het Web meerzijdig zou moeten zijn, maar bij de ontwerpers van Web-toepassingen heeft hij in dit opzicht niet altijd medestanders gevonden. In de wereld van het 'Web 1.0' was eenzijdige communicatie troef: aanbod en geen weerwoord. Web 2.0-technologie heeft dit weerwoord natuurlijk niet mogelijk gemaakt, maar wel stukken gemakkelijker.  Het plaatsten van inhoud op het Web is de laatste jaren veel gemakkelijker gemaakt. In tegenstelling tot pakweg een tiental jaren geleden is het vaak een fluitje van een cent. Een groot nadeel van dit laatste is dat de grootste stupiditeiten op het web een plaats weten te vinden naast sublieme wijsheden en dat in een positie van gelijkwaardigheid. De wereld van het web heeft in dit opzicht wel de nodige overeenkomst met die van het postmodernisme. Maar sinds het web in de wereld kwam is het schiften van waardevolle informatie en bagger een groot probleem. In het kader van scholing in informatievaardigheden is er hier voor bibliothecarissen een schone taak. En natuurlijk ook voor het onderwijs. Voor ons als 'professionele' gebruikers is het ook aangewezen om kritisch te kijken waar we toepassingen voor nodig hebben. Overeenkomstig met een van de richtlijnen van Michael Stephens: 'Librarian 2.0 controls technolust'; we geven we dus niet toe aan dergelijke opwellingen. Wij overwegen daarenetegen wel wat ons doel is en wat het beste middel is om dat doel te verwerkelijken. En we passen verder ook nog een van de ijzeren regels van beleidskunde toe: we gaan achteraf na of het middel inderdaad heeft gewerkt en passen een en ander als het nodig is aan.
En van dit veel te lange weblog krijg ik pijn in mijn schouders en ik dus stop er maar mee voor nu.  

maandag 28 juni 2010

Een menselijke bibliotheek

Michael Stephens'weblog volg ik al jaren en toen ik dit document op de site van OCLC tegenkwam was ik benieuwd naar wat hij te zeggen had over Library 2.0 . Terecht noemt hij als belangrijkste dat de bibliotheek menselijk is. Er werken mensen, er komen mensen en (heel wat stappen verder) gaat het er om dat we werken aan een menselijke en menswaardige wereld. Dat laatste is mijn toevoeging, maar dat is waar het in om gaat in onderwijs, in de bibliotheekwereld en in heel veel andere werkvelden. De manier waarop de bibliotheek deze prachtige nieuwe wereld een stukje dichterbij wil brengen, is door het aanbieden van goede informatie. Dat kan door middel van boeken: een voortreffelijk medium! Het kan ook door online bronnen. Het kan door een goede meningsvorming (op de basis van kwalitatief goede informatie!) op gang te helpen. Web 2.0 is in dit opzicht een aanvulling op het aloude web, waar de informatie vaak van een kant komt/kwam. Op dat punt wil ik in een later weblog nog ingaan; het ligt namelijk een stuk genuanceerder. Waar ik het hier bij wil houden is dat Web 2.0 communicatie met de gebruiker veel centraler stelt. De oude monolitische (en soms robuuste) bibliotheekcatalogi hebben daar nog wat moeite mee. Dat heeft ook te maken met een cultuur die onder bibliothecarissen heerst. Bibliothecarissen zijn namelijk heel goed in het volgens vaste regels ontsluiten van informatie. Daar is alle reden voor en dat is zelfs een goede zaak. Er is echter geen reden om het daar bij te laten. Het inbouwen van een groot stuk interactiviteit en van mogelijkheden om met enkele muisklikken (of over enkele jaren misschien beeldaanrakingen) een breder perspectief te krijgen dan met een ouderwetse catalogus, dat is zeker ook niet mis. Dat is ook een geweldige uitdaging, om daar als bibliothecarissen aan te werken.

donderdag 24 juni 2010

Wereldwijde Bibliotheek Catalogus

WorldCat is al diverse jaren een begrip. Zoekend naar een bepaalde titel kun je hier nagaan in welke bibliotheek deze aanwezig is. Niet alle bibliotheken zijn via deze route te vinden, maar in elk geval behoorlijk wat en wereldwijd. En dat is niet de enige optie. Je kunt, mits je bent aangemeld, een persoonlijk profiel aanmaken (heel Web 2.0 dus), lijsten aanmaken, zoekacties opslaan... .
Een van de nuttige voorzieningen (die ik in mijn instructie informatievaardigheden voor studenten verzwijg) is die om van een titel de APA-presentatie te krijgen via de optie citeren/exporteren. Ook in de formaten Chicago- en Turabianstijl, die van Harvard of MLA kan eenvoudig een beschrijving worden opgeroepen. Een andere optie is hier het exporteren naar Endnote, een programma dat wij op onze Hogeschool gebruiken. Dit soort voorzieningen geeft aan dat WorldCat voor een groot deel een volwassen omgeving is. Al met al is het bijzonder nuttig en voor iedereen die op zoek is naar goede informatie zeker aan te bevelen. En vind je hier alles wat je maar kunt wensen op informatiegebied? Nou nee. Zoals de half krankzinnige bibliothecaris in een van de verhalen van Jack Vance zegt: 'Er is geen index major'. Een bijzonder diepzinnige opmerking.

Visuele thesauri

Voor een verkenning van begrippen die op een of andere manier met elkaar samenhangen is de AquaBrowser, die bij veel Openbare Bibliotheken in gebruik is, een bijzonder aardig instrument. Een tamelijk willekeurig voorbeeld is te vinden op de site van de Bibliotheek Midden Brabant. De functionaliteit van de AquaBrowser doet denken aan die van de Visual Thesaurus van Thinkmap (vroeger van Plumb Design). Het is jammer dat deze (in tegenstelling tot een tijd geleden) alleen maar beschikbaar is als probeerversie en als koopversie. Maar hoe dan ook, de wijze van werken komt bij beide voorbeelden van een visuele thesaurus overeen. Het is vooral een 'ontdektool', maar toch ook wel een visueel speelgoed en dat doet het nu eenmaal goed bij de moderne mens. Met AquaBrowser is dit verder gekoppeld aan de catalogus en aan de databases die de bibiotheek aanbiedt. Dubbel plezier dus, want zo vinden we niet alleen termen, maar ook de informatie die daar vaak nu eenmaal op volgt.
Een ander aspect van de omgeving zien we onder 'My Discoveries', waar de gebruiker (mits ingelogd) de vondsten kan vastleggen. Dit is een Web 2.0 toepassing in optima forma, compleet met de mogelijheid van waardering, tagging en bespreking. En dat alles voor ieder ander internetgebruiker toegankelijk.

vrijdag 18 juni 2010

Hier zit muziek in

Een van die dingen die ik in het kader van het 23Dingen-project moest bekijken was muziek in een sociaal netwerk. Dus eerst moest het geluid aan; alleen maar kijken naar muzikale activiteiten is zo eentonig. Vooraf had ik er toch niet veel mee en het was ook nog niet eens nuttig. Maar proberen kan geen kwaad. Ik koos voor de site Last fm. Hier zocht ik een van mijn favoriete popnummers op: The Rhythm Of The Heat, van Peter Gabriel. De site bood dit nummer in een live-uitvoering waar ik ook nog naar kon kijken. Hier miste ik het begin, met de opbouw van het eenvoudige, maar indrukwekkende ritme. De heer zanger stelde zich op het einde wel wat aan, maar dat is wellicht op een optreden van Jimi Hendrix was geinspireerd. De site biedt biografische informatie en informatie over de albums van de artiest. Aardig is ook dat je via de site op verwante muziek wordt gewezen. Toch mooier dan ik vooraf dacht.
En wat kunnen bibliothecarissen er mee? Tja, in mijn rol van muziekcatalograaf kan ik op de site de nodige informatie vinden, maar andere bronnen zijn daarvoor toch geschikter. Het genoegen van de site is dus vooral persoonlijk.

donderdag 17 juni 2010

Sociale netwerken voor bibliotheekmensen

In het kader van de 23Dingen heb ik even gekeken naar Bibliotheek 2.0 van het Ning-netwerk. Enkele weken geleden heb ik hier een pagina aangemaakt (en voor iemand die de site al een hele tijd kende is dat behoorlijk laat). Ik heb ook een koppeling hiernaar aangemaakt op Facebook. Op die laatste site moet zowat alles 'leuk' zijn; een best aardige attitude lijkt me dat. Voor het vakgebied van bibliothecaris is echter de eerste site het handigst. Maar dat is afhankelijk van welke netwerken gevormd worden en op welk gebied. Ik heb me om ter beginnen maar eens aangemeld bij de groep Hogeschool Bibliotheken. We zijn immers 'toekomstgerichte bibliotheekmensen' en dat zijn we.

donderdag 3 juni 2010

LibraryThing

Al enkele jaren onder ons: Library Thing. Om de zoveel tijd ga ik er naar toe, soms om snel iets te zoeken (en daar heeft het heftige concurrentie van Worldcat, dat voor veel zaken net iets nuttiger lijkt), maar ook om er weer eens wat titels bij te zetten of te kijken wat het oordeel van lezers is over een bepaald boek. Voor dit laatste is het weer een bijzonder nuttige bron, net als Amazon, waar vaak ook doorwrochte oordelen staan.
LibaryThing is een site die tot verder browsen en zoeken uitnodigt en het heeft zeker ook de functie van een echte sociale netwerksite: die voor boekenliefhebbers. Via mijn persoonlijke site werd ik automatisch geattendeerd op bijvoorbeeld een boek over het grootste gedicht ter wereld. Via de optie 'membershipreviews' werd ik doorverwezen naar Amazon en het boek heeft welliswaar een uitnodigende titel, maar nog geen uitmuntende inhoud. Nee, neem dan maar wat mij betreft liever dit boek van Barbara Reynolds of dit van William Anderson. En de echte liefhebbers kunnen ook nog terecht bij de grootmoeder van de twintigste eeuwse Dante-appreciatie, Dorothy Sayers (ook een schittend detective-schijfster en daadwerkelijk de peetmoeder van de daarnet genoemde Barbara Reynolds).
Het leuke van de site is dat je je bij een of meer groepen kunt aansluiten. Ik zal slechts enkele noemen: Librarians who LibraryThing, History of the Book en Information; dit zijn volgens LibraryThing allemaal actieve groepen, maar lees dit commentaar over de laatste groep.